Ekonomista nie znoszący bajek

8 maja 1899 roku urodził się jeden z najbardziej wpływowych przedstawicieli austriackiej szkoły ekonomii i obrońca wolności, Friedrich August von Hayek. Dziś ten wybitny ekonomista i filozof kończyłby 121 lat.

Friedrich von Hayek w 1974 roku otrzymał nagrodę nobla za pionierskie prace w dziedzinie teorii pieniądza i wahań cyklicznych oraz pogłębioną analizę współzależności zjawisk ekonomicznych, społecznych i instytucjonalnych. Jednak jego wpływ na dyskurs w ekonomii i polityce, był znacznie większy.

‍W swoich dziełach i wykładach wskazywał, że „osobliwym zadaniem ekonomii jest pokazanie ludziom jak mało w istocie wiedzą o tym, co w ich mniemaniu da się zaprojektować”. Potrafił też celnie wskazać, że wszelki socjalizm nieuchronnie prowadzi do utraty wolności oraz że dojście do równości materialnej może być spełnione jedynie przez rząd obdarzony władzą totalitarną. Własność prywatną wskazywał zaś za najważniejszą gwarancję wolności, dla tych którzy ją posiadają i w równym stopniu dla tych, którzy jej nie posiadają.

‍W jego dorobku można znaleźć, m.in. analizę problemów kalkulacji ekonomicznej, rozbudowaną teorię cykli koniunkturalnych, analizę pieniądza, przedstawianie gospodarki jako naturalnego i spontanicznego ładu, a także prace w zakresie filozofii, prawa i kognitywistyki.

‍W kwestii roli państwa w gospodarce przedstawiał pogląd o szkodliwości interwencjonizmu w procesy rynkowe i promował liberalne podejście do polityki gospodarczej. Jego prace oddziaływały również na politykę i polityków na całym świecie. Otwarcie o wpływie Hayeka na ich myślenie i podejście do społeczeństwa i gospodarki, mówił m.in. Prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan, Premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher, Prezydent Republiki Czeskiej Vaclav Klaus czy Premier Estonii Mart Laar.

Nie da się ukryć, że Friedrich von Hayek, w mniejszym lub większym stopniu, wywarł wpływ również na nas i nasze myślenie. W swoich działach wskazywał, że „w wolnym społeczeństwie nie jesteśmy wynagradzani za nasze umiejętności, lecz za właściwe ich wykorzystanie”. Dlatego my robimy wszystko, by wykorzystać nasze i zrobić coś dobrego dla społeczeństwa.

W tym dniu zostawiamy Was ze słowami Friedricha von Hayeka:

„Wolność gospodarcza, będąca podstawowym warunkiem wszelkiej innej wolności, nie może być wolnością, od trosk ekonomicznych, obiecywaną nam przez socjalistów, a którą można uzyskać tylko pozbawiając jednostkę równocześnie konieczności i możliwości wyboru.”

„Wolność oznacza nie tylko, że człowiek ma zarówno możliwość wyboru, jak i niesie jego brzemię; oznacza także, że musi on ponosić konsekwencje swoich czynów, otrzymywać za nie pochwały lub spotykać się z potępieniem. Wolność i odpowiedzialność są nierozerwalne.”

Powiązane wpisy